ترس کودکان از صدای بلند و ناآشنای جاروبرقی، پدیده‌ای رایج و در عین حال نادیده‌گرفته‌شده در مسیر رشد هیجانی و روانی آن‌هاست. اگرچه این ترس در نگاه اول ممکن است ساده یا گذرا به نظر برسد، اما در واقع می‌تواند بر احساس امنیت کودک، کیفیت تعامل او با محیط و حتی شکل‌گیری برخی الگوهای رفتاری تاثیرگذار باشد. شناسایی صحیح این ترس و برخورد مناسب با آن، نقش مهمی در تقویت حس آرامش و اعتماد کودک به دنیای پیرامونش دارد.

چرا باید کودک خود را تشویق کنیم؟

تشویق کردن کودک، صرفاً یک رفتار تربیتی ساده نیست، بلکه ابزاری مؤثر و بنیادین برای شکل‌گیری شخصیت، افزایش اعتمادبه‌نفس و تقویت ارتباط عاطفی میان والدین و فرزندان است. پاسخ‌های زیادی برای این سؤال وجود دارد که «چرا باید کودک خود را تشویق کنیم؟»، اما اگر بخواهیم از میان آن‌ها مهم‌ترین دلیل را انتخاب کنیم، باید بگوییم: تشویق‌ کردن، پایه‌گذار رابطه‌ای گرم، ایمن و پایدار با فرزند در سال‌های آینده خواهد بود.

چرا برخی کودکان به‌ویژه دخترها هنگام لباس پوشیدن مقاومت می‌کنند؟

بسیاری از مادران از این شکایت دارند که فرزندشان، به‌ویژه دختر بچه‌ها، هنگام لباس پوشیدن با بهانه‌گیری، ادا و حتی قهر و جیغ، آن‌ها را خسته و عصبانی می‌کنند. این رفتار می‌تواند باعث ایجاد تنش در آغاز روز شود، آن هم زمانی که خانواده عجله برای رفتن به بیرون دارند. در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا با نگاهی علمی و کاربردی، روش‌هایی را برای مدیریت این رفتارها به شما والدین گرامی ارائه دهیم. با ما همراه باشید تا دلایل این مقاومت‌ها و راهکارهای موثر برای برخورد با آن‌ها را بررسی کنیم.

نشانه‌های کم‌ توانایی ذهنی در کودکان

عملکرد ذهنی پایین‌تر از سطح متوسط جامعه

عملکرد ذهنی یا همان توانایی شناختی، به مجموعه‌ای از مهارت‌های ذهنی اشاره دارد که به فرد امکان یادگیری، استدلال، حل مسائل، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، تفکر انتزاعی، قضاوت درست، درک مفاهیم پیچیده و مدیریت امور روزمره زندگی را می‌دهد. این توانایی‌ها زیربنای موفقیت فرد در بسیاری از جنبه‌های زندگی اجتماعی، تحصیلی و فردی هستند. زمانی که یک کودک از نظر این توانایی‌ها عملکردی پایین‌تر از سطح متوسط جامعه داشته باشد، می‌توان به احتمال وجود کم‌توانی ذهنی در او شک کرد.

وسواس در کودکان: شناخت، نشانه‌ها و مسیر درمان

آیا تاکنون متوجه تکرار مداوم برخی رفتارها یا افکار خاص در کودک خود شده‌اید که کنترل آن‌ها برایش دشوار به نظر می‌رسد؟ اختلال وسواس فکری – عملی (Obsessive-Compulsive Disorder یا به اختصار OCD) یکی از اختلالات روانی شایع در کودکی است که اغلب با افکار مزاحم، ترس‌ها یا احساساتی غیرقابل کنترل همراه می‌شود. این افکار و احساسات ناخواسته که در ذهن کودک تکرار می‌شوند، به عنوان وسواس فکری شناخته می‌شوند.

چرا کودکان جیغ می‌زنند؟ بررسی نیاز به توجه در سال‌های اولیه زندگی

کودکان، به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، میل شدیدی به جلب توجه والدین خود دارند و این نیاز، بخشی طبیعی از روند رشد هیجانی و اجتماعی کودک است. آن‌ها در این سن هنوز توانایی کامل برای بیان احساسات و نیازهای خود با زبان گفتار را ندارند، بنابراین اغلب از ابزارهای غیرکلامی مانند جیغ زدن یا گریه برای انتقال پیام استفاده می‌کنند. بسیاری از کودکان به‌سرعت یاد می‌گیرند که با جیغ زدن، می‌توانند واکنش فوری والدین را جلب کنند، خواه این واکنش شامل توجه، نگرانی یا حتی عصبانیت باشد.

نشانه‌هایی که می‌تواند از هوش بالا یا نبوغ در کودکان خبر دهد

برخی نوزادان، از همان ماه‌های اولیه زندگی، واکنش‌های هیجانی و متفاوت‌تری نسبت به محرک‌های محیطی از خود نشان می‌دهند؛ برای مثال، ممکن است هنگام شنیدن موسیقی با دقت و هیجان بیشتری گوش دهند یا نسبت به تغییرات صدا، ریتم و ملودی واکنش‌هایی فراتر از حالت عادی بروز دهند. این نوع واکنش‌ها می‌توانند یکی از نشانه‌های اولیه پردازش پیشرفته اطلاعات و حساسیت عصبی-شناختی بیشتر در مغز نوزادان باهوش باشند.

فریادهای خاموش روان کودکان

در ظاهر، کودکی آرام و ساکت ممکن است برای بسیاری از بزرگ‌ترها نشانه‌ای از "بچه خوب بودن" تلقی شود، اما سکوت کودک همیشه آرامش نیست؛ گاه این سکوت، ماسکی است بر چهره‌ای نگران، روانی ملتهب یا قلبی زخمی. کودکانی که لب نمی‌گشایند، گاه درون خود طوفانی از احساسات فروخورده، اضطراب، غم یا ترس پنهان کرده‌اند. در چنین لحظاتی، روان کودک در حال فریاد زدن است، اما صدایی شنیده نمی‌شود.

درک و تربیت کودکان عصبی‌واگرا

کودکان عصبی‌واگرا (Neurodivergent) از جمله کودکانی هستند که به دلایل عصبی‌-‌زیستی، پردازش متفاوتی نسبت به اطلاعات محیطی دارند. این تفاوت ممکن است در قالب حساسیت‌های حسی (به صدا، نور، بافت‌ها یا بوها)، تغییرپذیری خلقی، نیاز به ساختار و روال ثابت یا شیوه‌های خاص یادگیری و برقراری ارتباط بروز پیدا کند به عبارت دیگر، ذهن این کودکان جهان را با فیلتری متفاوت تجربه می‌کند؛ و همین امر موجب می‌شود واکنش‌های آن‌ها گاهی برای والدین یا مراقبانشان گیج‌کننده یا حتی دشوار باشد.

کودکان دارای رفتارهای انزواطلبانه معمولاً در ابراز احساسات و مدیریت هیجانات خود با چالش‌هایی مواجه هستند. این دشواری‌ها اغلب به شکل ناتوانی در بیان عواطف، اجتناب از تعامل با دیگران یا کناره‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی ظاهر می‌شود. از نگاه روانشناسی، منشأ این عدم تعادل عاطفی را می‌توان تا حد زیادی در نوع روابط کودک با اطرافیان، به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، جست‌وجو کرد.