رشد مهارت‌های شناختی کودک
توسعه مهارت‌های شناختی در کودکان، فرآیندی بنیادین و تاثیرگذار است که بر رشد فکری و ذهنی آنها تاثیر مستقیمی می‌گذارد. این مهارت‌ها که شامل توانایی‌هایی همچون حل مسئله، تفکر خلاقانه و افزایش تمرکز هستند، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری ظرفیت‌های ذهنی کودک دارند. در این مقاله، روش‌های علمی و عملی برای تقویت مهارت‌های شناختی کودک و چگونگی ارتقای آنها بررسی خواهد شد. والدین و مربیان می‌توانند با به کارگیری بازی‌ها و فعالیت‌های آموزشی هدفمند، به شکوفایی قابلیت‌های شناختی فرزند خود کمک کنند.
مهارت‌های شناختی کودک به توانمندی‌های ذهنی اطلاق می‌شود که به آنها اجازه می‌دهد اطلاعات را پردازش کرده، آموخته‌های خود را به کار گیرند و در موقعیت‌های مختلف اجتماعی و تحصیلی تصمیم‌گیری کنند. این فرآیند، نه تنها به رشد ذهنی کودک کمک می‌کند، بلکه در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی و توانمندی‌های علمی او در طول زندگی نیز تاثیرگذار است. به عبارت دیگر، تقویت این مهارت‌ها می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در موفقیت‌های تحصیلی و اجتماعی کودک در سال‌های آینده داشته باشد.
در ادامه، به بررسی ابعاد مختلف توسعه مهارت‌های شناختی در کودکان پرداخته خواهد شد. تأثیرات محیطی و اجتماعی در این فرآیند و همچنین روش‌های مختلفی که والدین و مربیان می‌توانند به‌منظور تقویت این مهارت‌ها به‌کار گیرند، تحلیل می‌شود.
اهمیت توسعه مهارت‌های شناختی کودک
مهارت‌های شناختی پایه‌گذار توانایی‌های ذهنی و فکری کودک هستند که نقش بسیار مهمی در تمامی جنبه‌های زندگی او ایفا می‌کنند. این مهارت‌ها شامل فرآیندهای پیچیده‌ای مانند توجه، حافظه، تفکر انتقادی، حل مسئله، زبان و تصمیم‌گیری می‌شوند. مهارت‌های شناختی به کودکان کمک می‌کنند تا اطلاعات را به‌طور مؤثر پردازش کرده، آموخته‌های خود را در موقعیت‌های مختلف به کار گیرند و چالش‌های روزمره را با کارآمدی بیشتری حل کنند.
این مهارت‌ها نه تنها در دوران کودکی، بلکه در تمام مراحل زندگی تأثیرگذار خواهند بود. تحقیقات علمی نشان داده‌اند کودکانی که از سنین پایین مهارت‌های شناختی خود را به‌طور مؤثر تقویت می‌کنند، در آینده از مزایای زیادی برخوردار خواهند بود. آنها در تحصیلات خود موفق‌تر خواهند بود، روابط اجتماعی بهتری برقرار می‌کنند و در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات زندگی از توانمندی بیشتری برخوردار خواهند بود به عبارت دیگر، توسعه مهارت‌های شناختی در سنین پایین نه تنها به رشد علمی کودک کمک می‌کند، بلکه پایه‌گذار موفقیت‌های اجتماعی و شغلی او در آینده نیز خواهد بود.
در نتیجه، تأکید بر تقویت این مهارت‌ها در سال‌های اولیه زندگی کودک، زمینه‌ساز پیشرفت و موفقیت‌های قابل توجه در زمینه‌های مختلف خواهد بود.
مراحل توسعه مهارت‌های شناختی
توسعه مهارت‌های شناختی کودک فرآیندی پیچیده است که از بدو تولد آغاز می‌شود و در طول سال‌های ابتدایی زندگی او به طور پیوسته رشد می‌کند. در اینجا به برخی از مراحل مهم توسعه مهارت‌های شناختی اشاره خواهیم کرد:
1. دوره نوزادی (از تولد تا 2 سالگی)
در این دوره، مغز کودک به سرعت رشد می‌کند و بیشترین تعداد اتصال‌های عصبی در این مدت شکل می‌گیرد. نوزادان در این سن شروع به کسب توانایی‌های اولیه‌ای همچون توجه و حافظه کوتاه‌مدت می‌کنند. آنها با استفاده از حواس پنج‌گانه خود، اشیاء، افراد و صداها را شناسایی کرده و تجربیات اولیه خود را از طریق تعاملات حسی و حرکتی به دست می‌آورند. این تجربیات به رشد اولیه مهارت‌های شناختی کمک می‌کنند و پایه‌گذار فرآیندهای پیچیده‌تر در مراحل بعدی زندگی کودک خواهند بود.
2. دوره پیش‌دبستانی (2 تا 6 سالگی)
در این سن، کودکان توانایی برقراری ارتباطات زبانی پیچیده‌تر را پیدا می‌کنند و می‌توانند مفاهیم انتزاعی‌تری مانند رنگ‌ها، اندازه‌ها و روابط بین اشیاء را درک کنند. مهارت‌های شناختی در این مرحله به رشد خود ادامه می‌دهند و کودکان قادر به حل مسائل ساده و استفاده از حافظه بلندمدت می‌شوند علاوه بر این، توانایی‌های حرکتی و جسمانی نیز در این دوران به بلوغ بیشتری می‌رسند، به طوری که کودکان می‌توانند فعالیت‌های پیچیده‌تری را انجام دهند که به رشد مهارت‌های شناختی آنها کمک می‌کند در این دوره، بازی‌های آموزشی و فعالیت‌های گروهی نقش مهمی در تقویت مهارت‌های اجتماعی و شناختی دارند.
3. دوره دبستانی (6 تا 12 سالگی)
در این مرحله، کودکان توانایی‌های شناختی پیچیده‌تری را درک می‌کنند و به سطح جدیدی از توانمندی‌های ذهنی می‌رسند. آنها می‌توانند به راحتی مسائل ریاضی و مفاهیم علمی را درک کنند و به تدریج شروع به انجام تفکر منطقی و حل مسائل پیچیده‌تر می‌نمایند همچنین در این سن، استفاده از زبان در ارتباطات پیچیده‌تر و انتقادی نیز رشد پیدا می‌کند. کودکان می‌توانند جملات بلندتر و ساختارهای زبانی پیچیده‌تری را به کار ببرند و از آنها برای بیان مفاهیم پیچیده استفاده کنند. توانایی‌های حافظه آنها نیز تقویت می‌شود، به طوری که می‌توانند اطلاعات بیشتری را در ذهن خود نگهداری و پردازش کنند. در این دوران، آموزش‌های رسمی و تعامل با معلمان و همکلاسی‌ها به آنها کمک می‌کند تا مهارت‌های شناختی خود را در زمینه‌های مختلف، از جمله علوم، زبان‌شناسی و ریاضیات، بهبود بخشند.
4. دوره نوجوانی (12 سال به بالا)
در دوران نوجوانی، فرآیندهای شناختی به بلوغ کامل‌تری می‌رسند و نوجوانان قادر به تفکر انتزاعی و استدلال پیچیده‌تر خواهند بود. آنها می‌توانند مفاهیم پیچیده‌تری مانند مفاهیم اخلاقی، فلسفی و علمی را درک کنند و در تصمیم‌گیری‌های خود از تفکر انتقادی استفاده کنند در این سن، نوجوانان به تدریج توانایی تحلیل و ارزیابی اطلاعات به صورت مستقل را پیدا می‌کنند و می‌توانند به‌طور مؤثری به مسائل مختلف نگاه کنند همچنین، این دوره زمانی است که نوجوانان شروع به شکل‌دادن به هویت خود می‌کنند و فرآیندهای شناختی آنان به طور مستقیم با شکل‌گیری افکار و ارزش‌های شخصی‌شان در ارتباط است. این مراحل از رشد شناختی به آنها کمک می‌کند تا به تصمیم‌گیری‌های پیچیده‌تر پرداخته و از مهارت‌های تفکر انتقادی در زمینه‌های مختلف زندگی خود بهره‌برداری کنند.
این مراحل پایه‌گذار توانایی‌های شناختی کودک در سال‌های بعدی زندگی او خواهند بود و فراهم‌آوردن شرایط مناسب برای رشد این مهارت‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در توسعه کامل و موفقیت‌های اجتماعی و تحصیلی کودک در آینده داشته باشد.
عوامل مؤثر در توسعه مهارت‌های شناختی
توسعه مهارت‌های شناختی در کودکان تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل گوناگون قرار دارد که در شکل‌گیری توانایی‌های ذهنی آنها نقش حیاتی ایفا می‌کنند. در این بخش، به برخی از مهم‌ترین این عوامل اشاره خواهیم کرد:
1. ژنتیک و تفاوت‌های فردی
ژنتیک، از جمله مهم‌ترین عواملی است که بر توسعه اولیه مهارت‌های شناختی تأثیر می‌گذارد. ویژگی‌های ژنتیکی می‌توانند موجب ایجاد تفاوت‌های فردی در توانایی‌های شناختی شوند. برخی از کودکان به طور طبیعی توانایی‌های بیشتری در زمینه‌های مختلف شناختی نظیر حافظه، توجه و پردازش اطلاعات دارند با این حال، این به معنای نادیده گرفتن تأثیرات محیطی نیست به عبارت دیگر، ژنتیک نقش مهمی در پایه‌گذاری اولیه دارد، اما عوامل محیطی و تجربیات زندگی نیز به طور مستقیم بر روند رشد و تکامل مهارت‌های شناختی اثرگذار خواهند بود در واقع، تفاوت‌های فردی در عملکردهای ذهنی می‌توانند از جنبه‌های مختلف مانند سرعت پردازش اطلاعات، حافظه و توجه تاثیرات چشمگیری بر روند یادگیری و حل مسائل کودک داشته باشند.
2. محیط خانواده و آموزش
محیط خانواده یکی از عوامل کلیدی در رشد شناختی کودکان است. والدین و دیگر اعضای خانواده نقشی اساسی در فراهم آوردن شرایط مناسب برای تقویت مهارت‌های شناختی دارند. ایجاد محیطی غنی از اطلاعات، کتاب‌ها، بازی‌ها و تجربیات آموزشی می‌تواند به طور چشمگیری در توسعه توانایی‌های ذهنی کودک تاثیر بگذارد. تعاملات روزمره با اعضای خانواده، مانند گفتگوهای آموزشی، حل مسائل ساده و انجام بازی‌های فکری، به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های شناختی خود را تقویت کند علاوه بر این، آموزش‌های ابتدایی که کودک در مهدکودک‌ها و مدارس دریافت می‌کند، به‌ویژه در سنین پایین، به عنوان یک عامل مهم دیگر در توسعه مهارت‌های شناختی شناخته می‌شود. مهدکودک‌ها و مدارس با ارائه محتوای آموزشی مناسب و متنوع، زمینه را برای شکوفایی توانمندی‌های شناختی کودکان فراهم می‌کنند. این آموزش‌ها نه تنها در تقویت حافظه و توانایی‌های حل مسئله تأثیر دارند، بلکه باعث ارتقاء تفکر انتقادی و توانایی‌های اجتماعی کودک نیز می‌شوند.
3. تغذیه
تغذیه صحیح و متعادل یکی از عوامل حیاتی در فرآیند توسعه مهارت‌های شناختی کودکان است. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که کمبود برخی مواد مغذی حیاتی نظیر آهن، اسیدفولیک و ویتامین‌ها می‌تواند تأثیر منفی بر توانایی‌های شناختی و مغزی کودک داشته باشد به عنوان مثال، کمبود آهن می‌تواند منجر به کاهش تمرکز و حافظه کوتاه‌مدت در کودکان شود، در حالی که کمبود اسیدفولیک می‌تواند بر رشد مغز و عملکرد شناختی تأثیر بگذارد از این رو، تأمین مواد مغذی مناسب برای کودک، از طریق مصرف متنوع و متعادل غذاهایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، نقش بسیار مهمی در تقویت و رشد مهارت‌های شناختی ایفا می‌کند. تغذیه مناسب، علاوه بر حمایت از رشد مغزی، به بهبود تمرکز، حافظه و حتی توانایی‌های حل مسئله در کودکان کمک می‌کند.
4. فعالیت‌های جسمانی و بازی
بازی‌های فیزیکی و فعالیت‌های ورزشی از دیگر عواملی هستند که می‌توانند به شکل قابل توجهی در توسعه مهارت‌های شناختی کودکان موثر باشند. مطالعات نشان داده‌اند که ورزش و بازی‌های فیزیکی باعث تقویت توانایی‌های حرکتی، هماهنگی چشم و دست و همچنین ارتقاء مهارت‌های اجتماعی و حل مسئله می‌شوند. بازی‌های فیزیکی با تحریک بدن و مغز به بهبود جریان خون و رشد سلول‌های مغزی کمک می‌کنند همچنین، فعالیت‌های بدنی به کودکان این فرصت را می‌دهند تا مهارت‌های اجتماعی خود را در تعامل با دیگران تقویت کنند، به طور مثال، در حین بازی‌های گروهی، کودکان یاد می‌گیرند که به نوبت بازی کنند، استراتژی‌های حل مسئله را به کار بگیرند و با دیگران تعامل موثری داشته باشند.
5. استرس و شرایط روانی
استرس مزمن و شرایط محیطی نامساعد می‌توانند اثرات منفی بر رشد شناختی و مغزی کودکان داشته باشند. تحقیقات نشان می‌دهند که در معرض استرس طولانی‌مدت بودن، می‌تواند به کاهش حجم مغزی و مشکلاتی در حافظه، یادگیری و حل مسئله منجر شود بنابراین، محیطی امن، آرام و حمایتگر برای کودکان بسیار ضروری است. کودکانی که در شرایطی شاد و بدون استرس رشد می‌کنند، قادرند به طور مؤثری مهارت‌های شناختی خود را توسعه دهند. فراهم آوردن یک فضای روانی مناسب که در آن کودک احساس امنیت و آرامش کند، یکی از کلیدی‌ترین عواملی است که به رشد بهینه مهارت‌های شناختی کمک می‌کند.
راهکارهایی برای تقویت مهارت‌های شناختی کودک
برای تقویت مهارت‌های شناختی کودک، والدین و مربیان می‌توانند از مجموعه‌ای از روش‌ها و فعالیت‌های هدفمند استفاده کنند. این راهکارها به کودکان کمک می‌کنند تا توانایی‌های شناختی خود را ارتقا دهند و به رشد ذهنی آنها کمک کنند. در اینجا چند روش موثر برای تقویت مهارت‌های شناختی کودکان آورده شده است:
1. خواندن با کودک
خواندن کتاب‌ها و متون مناسب با سن کودک یکی از بهترین و ساده‌ترین راه‌ها برای تقویت مهارت‌های شناختی و زبانی است. این فعالیت نه تنها دایره واژگان کودک را گسترش می‌دهد، بلکه به او کمک می‌کند تا مفاهیم انتزاعی، داستان‌ها و روابط بین شخصیت‌ها و رویدادها را درک کند همچنین، این فرایند به افزایش حافظه و توجه کودک کمک می‌کند زیرا او به یادگیری جزئیات داستان‌ها و به یاد سپردن آنها می‌پردازد علاوه بر این، خواندن مشترک با کودک باعث می‌شود تا رابطه‌ای عاطفی و حمایتی بین والدین و کودک ایجاد شود که به تقویت احساس امنیت و اعتماد به نفس او در فرآیند یادگیری می‌انجامد.
2. بازی‌های فکری و آموزشی
بازی‌های فکری و آموزشی به دلیل نیاز به تفکر منطقی، استدلال و حل مسئله، از بهترین روش‌ها برای تقویت مهارت‌های شناختی کودکان هستند. بازی‌هایی مانند پازل‌ها، شطرنج، بازی‌های سودوکو و حتی برخی از بازی‌های آنلاین آموزشی می‌توانند به تقویت توانایی‌های تفکر انتقادی و حل مسائل پیچیده کمک کنند. این بازی‌ها به کودکان این فرصت را می‌دهند که با چالش‌های مختلف روبه‌رو شوند و برای حل آنها استراتژی‌هایی ایجاد کنند علاوه بر این، بازی‌های گروهی می‌توانند مهارت‌های اجتماعی کودک را تقویت کنند زیرا به آنها این امکان را می‌دهند تا در تعامل با دیگران مهارت‌هایی همچون همکاری، هماهنگی و رفتارهای اجتماعی را بیاموزند.
3. ایجاد فرصت‌های یادگیری عملی
کودکان از طریق فعالیت‌های عملی و تجربه‌گرا می‌توانند مهارت‌های شناختی خود را بهبود بخشند. این فعالیت‌ها به کودکان امکان می‌دهند که مفاهیم نظری را در دنیای واقعی تجربه کنند برای مثال، آشپزی می‌تواند به کودک کمک کند تا مفاهیم اندازه‌گیری، ترتیب و فرآیندهای مختلف را درک کند همچنین فعالیت‌هایی چون نقاشی، کاردستی یا کمک در کارهای خانه می‌توانند به رشد خلاقیت، حل مسئله و توانایی‌های حرکتی کودک کمک کنند. در این فرایندها، کودک می‌آموزد که با ابزارها و مواد مختلف کار کند و این امر به توسعه توانایی‌های ذهنی و عملی او کمک می‌کند.
4. تعاملات اجتماعی
تعاملات اجتماعی و ارتباط با همسالان نقش مهمی در توسعه مهارت‌های شناختی کودک دارند. از طریق این تعاملات، کودکان می‌توانند مهارت‌های زبانی خود را تقویت کنند، یاد بگیرند چگونه مسائل مختلف را با همسالان خود حل کنند و در موقعیت‌های گروهی همکاری کنند. این نوع ارتباطات، به ویژه در موقعیت‌های بازی، به کودکان فرصتی می‌دهد تا مهارت‌های حل مسئله، تصمیم‌گیری گروهی و مدیریت احساسات خود را بهبود دهند همچنین، مهارت‌های اجتماعی مانند احترام به دیگران، گوش دادن فعال و ایجاد روابط مثبت در گروه‌ها از مهم‌ترین جنبه‌های این تعاملات است.
5. پاسخ به کنجکاوی‌های کودک
کودکان به طور طبیعی کنجکاو هستند و سوالات زیادی از والدین یا مربیان خود می‌پرسند. والدین باید این سوالات را جدی بگیرند و پاسخ‌هایی مناسب و دقیق به آنها بدهند. این روند نه تنها به پاسخگویی به نیازهای شناختی کودک کمک می‌کند، بلکه به کودک اجازه می‌دهد تا از طریق جستجو و تحقیق، مهارت‌های شناختی خود را تقویت کند. در واقع، این رویکرد کمک می‌کند که کودک تفکر انتقادی را فرا بگیرد و یاد بگیرد چگونه اطلاعات جدید را به شکلی منطقی پردازش و تحلیل کند. والدین باید فرصت‌هایی برای کودک فراهم کنند تا خودش به دنبال جواب سوالاتش برود و در این مسیر مهارت‌های حل مسئله، جستجو و یادگیری فعال را تقویت نماید.
سوالات متداول درباره توسعه مهارت‌های شناختی کودک
1. مهارت‌های شناختی کودک شامل چه مواردی می‌شود؟
مهارت‌های شناختی کودک شامل توانایی‌هایی مانند توجه، حافظه، حل مسئله، تفکر انتقادی، زبان، یادگیری، استدلال، تصمیم‌گیری و پردازش اطلاعات است که به کودک کمک می‌کند تا دنیای اطراف خود را درک کرده و به آن پاسخ دهد.
2. از چه سنی باید روی توسعه مهارت‌های شناختی کودک کار کرد؟
توسعه مهارت‌های شناختی از بدو تولد آغاز می‌شود و در تمام دوران کودکی ادامه دارد با این حال، سال‌های اولیه (0 تا 6 سالگی) دوره طلایی برای رشد و شکوفایی مهارت‌های شناختی کودک است.
3. چگونه می‌توان مهارت‌های شناختی کودک را تقویت کرد؟
روش‌هایی مانند خواندن کتاب‌های مناسب سن کودک، بازی‌های فکری و آموزشی، تعاملات اجتماعی، فعالیت‌های عملی (مانند نقاشی و آشپزی)، ورزش و پاسخ به کنجکاوی‌های کودک می‌توانند به تقویت مهارت‌های شناختی کمک کنند.
4. آیا تغذیه در رشد شناختی کودک تاثیر دارد؟
بله، تغذیه مناسب که شامل مواد مغذی مانند آهن، امگا-3، ویتامین B و پروتئین باشد، نقش اساسی در رشد مغزی و تقویت مهارت‌های شناختی کودک دارد.
5. بازی‌های مناسب برای تقویت مهارت‌های شناختی کودک چیست؟
بازی‌هایی مانند پازل‌ها، شطرنج، بازی‌های ساختنی (مانند لگو)، بازی‌های تخیلی، معماها، بازی‌های تقویت حافظه و بازی‌های گروهی از جمله بهترین گزینه‌ها برای تقویت مهارت‌های شناختی هستند.
6. چگونه می‌توان تمرکز کودک را افزایش داد؟
ایجاد محیطی آرام، محدود کردن حواس‌پرتی‌ها (مانند حذف تلویزیون در زمان مطالعه)، استفاده از بازی‌های تمرکزی و تشویق به انجام فعالیت‌های هنری و ورزشی می‌تواند به افزایش تمرکز کودک کمک کند.
7. آیا یادگیری چند زبان همزمان به مهارت‌های شناختی کمک می‌کند؟
بله، یادگیری چند زبان در دوران کودکی می‌تواند حافظه، حل مسئله و انعطاف‌پذیری شناختی را تقویت کند و به کودک کمک می‌کند تا ذهنی بازتر و پیچیده‌تر داشته باشد.
8. آیا استرس می‌تواند بر رشد شناختی کودک تأثیر منفی بگذارد؟
بله، استرس مزمن می‌تواند عملکرد حافظه، یادگیری و تمرکز کودک را کاهش دهد. محیطی آرام و حمایت عاطفی والدین می‌تواند اثرات منفی استرس را کاهش داده و به رشد شناختی کودک کمک کند.
9. آیا فناوری‌های دیجیتال بر مهارت‌های شناختی کودک تأثیر دارند؟
استفاده متعادل از فناوری‌های دیجیتال می‌تواند مفید باشد، اما استفاده بیش از حد از تبلت و تلفن همراه ممکن است باعث کاهش تمرکز، کاهش تعاملات اجتماعی و آسیب به مهارت‌های شناختی شود.
10. چگونه می‌توان حافظه کودک را تقویت کرد؟
روش‌هایی مانند بازی‌های حافظه، تکرار اطلاعات، داستان‌گویی، موسیقی، ورزش، خواب کافی و تغذیه مناسب به تقویت حافظه کودک کمک می‌کنند.
11. آیا موسیقی تاثیری بر رشد شناختی کودک دارد؟
بله، یادگیری موسیقی باعث تقویت حافظه، مهارت‌های ریاضی، توجه و هماهنگی حرکتی می‌شود و نقش مثبتی در توسعه شناختی دارد.
12. چگونه می‌توان تفکر خلاق کودک را تقویت کرد؟
تشویق به انجام فعالیت‌های هنری، داستان‌سرایی، طرح سوالات باز، ایجاد فرصت برای بازی‌های تخیلی و عدم محدودیت در ایده‌پردازی می‌توانند خلاقیت کودک را تقویت کنند.
13. نقش خواب در رشد شناختی کودک چیست؟
خواب کافی برای تقویت حافظه، پردازش اطلاعات، افزایش تمرکز و کاهش استرس ضروری است. کودکان باید بسته به سن، بین 9 تا 12 ساعت در شب بخوابند تا رشد شناختی مطلوبی داشته باشند.
14. آیا تعاملات اجتماعی در رشد شناختی کودک تاثیر دارند؟
بله، ارتباط با همسالان و خانواده به بهبود مهارت‌های زبانی، حل مسئله، همدلی و یادگیری از طریق تجربه کمک می‌کند.
15. چگونه می‌توان انگیزه یادگیری را در کودک افزایش داد؟
تحسین تلاش‌های کودک، ایجاد چالش‌های مناسب، استفاده از بازی‌های آموزشی و ارتباط دادن یادگیری به علایق کودک می‌تواند انگیزه یادگیری را در او افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
توسعه مهارت‌های شناختی کودک یک فرآیند پیچیده است که تحت تاثیر عواملی همچون ژنتیک، محیط خانواده، آموزش، تغذیه و فعالیت‌های جسمانی قرار دارد. والدین و مربیان با فراهم کردن فرصت‌های یادگیری مناسب و محیطی غنی از تجربیات مختلف، می‌توانند به تقویت این مهارت‌ها کمک کرده و به کودک در رشد بهینه و موفقیت در زندگی آینده‌اش یاری رسانند.