کشف استعدادهای پنهان کودکان
استعدادهای نهانی هر کودک معمولاً در فعالیت‌های روزمره و عادی او نهفته است و اگر به گذشته نگاه کنیم، می‌توانیم ببینیم که در دوران کودکی و حتی قبل از آن، فرزندمان به برخی از کارها و فعالیت‌ها علاقه ویژه‌ای نشان داده است که این علاقه‌ها و تمایلات می‌توانند نشانه‌های اولیه استعداد هایی باشند که در آینده ممکن است به شکوفایی برسند.
مهم‌ترین نکته در شناسایی استعدادهای کودکان این است که این فرآیند هرچه زودتر آغاز شود، نتایج بهتری به دنبال خواهد داشت از همین رو شناسایی و مهمتر از آن پرورش این استعدادها در سنین پایین می‌تواند به رشد و توسعه مهارت‌های کودک کمک کند و دیدگاه او نسبت به آینده شغلی‌اش را روشن‌تر کند. همچنین این امر می‌تواند تاثیر مثبت و عمیقی بر سلامت روانی کودک بگذارد و به او احساس اعتماد به نفس و امنیت دهد.
هر انسانی با استعدادهای خاص خود به دنیا می‌آید. متاسفانه برخی از این استعدادها هیچ‌گاه کشف نمی‌شوند و با گذر زمان و حتی با مرگ فرد از بین می‌روند در حالی که شناسایی و پرورش این استعدادها می‌تواند به شکوفایی کامل پتانسیل‌های فردی منجر شود.
یکی از چالش‌های اصلی در مسیر رشد کودک، انتخاب‌ها و تصمیماتی است که او باید در زندگی بگیرد، زمانی که کودک در مسیری قدم می‌گذارد که قبلاً کسی در اطرافیان او آن را تجربه نکرده است، این موضوع می‌تواند برای او سردرگم‌کننده باشد از همین رو در چنین شرایطی، آگاهی از استعدادهای ویژه کودک و همچنین حمایت از او در شناسایی توانایی‌های خود می‌تواند کمک بزرگی باشد و این امر باعث می‌شود کودک با دیدی روشن‌تر و تصمیمات مصمم‌تر مسیر زندگی خود را انتخاب کند و در این مسیر موفق‌تر عمل کند.
بررسی دقیق فعالیت‌های کودک و شناسایی استعدادهای پنهان
استعدادهای نهانی هر کودک معمولاً در فعالیت‌های روزمره و عادی او نهفته است، بسیاری از والدین، هنگام مشاهده فعالیت‌های روزمره کودک، ممکن است توجه کمتری به نشانه‌های خاصی داشته باشند که می‌تواند نشان‌دهنده توانایی‌ها و استعدادهای بالقوه او باشد. این استعدادها معمولاً در دل کارهایی که به نظر می‌رسند ساده و معمولی هستند، پنهان است بنابراین اگر به گذشته نگاه کنیم، می‌توانیم فعالیت‌های خاصی را شناسایی کنیم که فرزندمان قبل از رسیدن به سنین کودکی یا در دوران خردسالی به آنها علاقه بیشتری نشان داده است.
برای مثال، ممکن است کودک شما از همان ابتدا علاقه به رنگ‌ها و نقاشی‌ها داشته باشد، به طوری که با هر وسیله‌ای شروع به کشیدن تصاویر و طرح‌ها کند که این علاقه اولیه ممکن است نشان‌دهنده استعدادهای هنری او باشد و یا شاید کودک شما علاقه زیادی به حل معماها و پازل‌ها داشته باشد که می‌تواند نشانه‌ای از توانایی‌های ذهنی و حل مسئله او باشد بنابراین، بهتر است که فعالیت‌های کودک را با دقت بررسی کنیم تا درک کنیم که در کدام حوزه‌ها بیشتر به رشد و پیشرفت علاقه دارد.
اما این روند به سادگی انجام نمی‌شود چرا که فعالیت‌های کودکانه معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: فعالیت‌هایی که به طور طبیعی از درون کودک بیرون می‌آیند و فعالیت‌هایی که از سوی والدین یا محیط به او تحمیل می‌شود و در بسیاری از مواقع، علاقه‌های طبیعی و ذاتی کودک به راحتی از نظر والدین نادیده گرفته می‌شوند یا حتی ممکن است به دلیل فشارهای اجتماعی یا خانوادگی نادیده انگاشته شوند به همین دلیل، شناسایی دقیق این علاقه‌ها و استعدادهای پنهان نیازمند توجه ویژه و دقت بیشتر است. گاهی اوقات هم برخی از استعدادها و یا علایق کودک به دلیل فشار برای پیشرفت در حوزه‌های دیگر نادیده گرفته می‌شود، در حالی که این استعدادها می‌توانند در شکوفایی شخصیت و توانمندی‌های کودک نقش مهمی ایفا کنند.
این فرآیند باید به طور خاص بر روی استعدادهایی تمرکز کند که کودک را هیجان‌زده می‌کنند، استعدادهایی که در هنگام انجام آنها کودک احساس خوشایند و رضایت درونی دارد برای مثال، ممکن است کودک شما هنگام ساختن مدل‌های مختلف با استفاده از بلوک‌ها یا قطعات مختلف لذت زیادی ببرد، یا هنگام خواندن داستان‌هایی خاص، چشم‌هایش درخشان شود. اینگونه فعالیت‌ها می‌توانند نشانه‌های اولیه‌ای از استعدادهای پنهان کودک باشند که ممکن است در آینده در زمینه‌های خاصی مثل طراحی، نوشتن، کار با دست یا حتی رهبری و مدیریت به شکوفایی برسند.
علاوه بر این، بسیاری از استعدادهای کودک به وراثت و ژنتیک بستگی دارند و ممکن است برخی از این استعدادها در خانواده‌های خاصی وجود داشته باشد و به فرزند نیز منتقل شوند اما آنچه که در این میان مهم است، توجه به علایق کودک است بنابراین باید توجه داشت که علایق کودک نه تنها تحت تاثیر وراثت قرار می‌گیرند، بلکه تحت تأثیر محیط، تجربیات زندگی و انگیزه‌های درونی نیز هستند. برخی از این علایق به راحتی فراموش می‌شوند و برخی دیگر نیز ممکن است به اندازه‌ای که نیاز است جدی گرفته نشوند به همین دلیل، گاهی اوقات لازم است که از کودک بخواهید تا در زمینه‌های مختلف فعالیت کند و در این میان متوجه شوید که کدام یک از این فعالیت‌ها باعث ایجاد شور و هیجان در او می‌شود.
تحقیقات علمی نیز نشان می‌دهند که استعدادهای کودک باید در محیطی امن و حمایتگر پرورش یابند تا کودک بتواند آن را به شکلی واقعی و ماندگار تجربه کند به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ در مجله "Developmental Psychology" منتشر شد، نشان داد که کودکان با استعداد هایی در زمینه‌های خاص، زمانی بیشترین پیشرفت را می‌کنند که در کنار فعالیت‌های مورد علاقه‌شان از حمایت عاطفی و اجتماعی لازم برخوردار باشند بنابراین، شناخت و پرورش استعدادهای کودک نباید محدود به مشاهده فعالیت‌ها باشد، بلکه باید در پی آن تلاش کرد تا از این استعدادها به بهترین شکل حمایت شود.
با توجه به این نکات، می‌توان گفت که کشف استعدادهای پنهان کودک تنها از طریق مشاهده دقیق و ارزیابی مهارت‌ها و علایق او در فعالیت‌های مختلف میسر می‌شود و این فرآیند کمک می‌کند تا کودک نه تنها از نظر شغلی بلکه از نظر روانی و اجتماعی نیز به رشد مطلوب خود دست یابد.
استفاده از پرسشنامه‌ها و پروژه‌های کتاب کار برای کشف استعدادهای پنهان کودکان
در فرآیند شناسایی استعدادهای پنهان کودکان، استفاده از ابزارهای روان‌شناختی و تحقیقی مانند پرسشنامه‌ها و پروژه‌های کتاب کار نیز می‌تواند نقش بسیار مهمی ایفا کند چرا که این ابزارها به ویژه در تحقیقات علمی و روانشناسی از اهمیت زیادی برخوردار هستند و می‌توانند به والدین و مربیان در شناسایی علایق و توانمندی‌های پنهان کودکان کمک کنند. پرسشنامه‌ها و پروژه‌های کتاب کار، ساختارهای منظمی دارند که با پرسش‌های دقیق و هدفمند، می‌توانند به کشف عمیق‌تر استعدادها و ویژگی‌های فردی کودک منجر شوند.
پرسشنامه‌هایی که در زمینه کشف استعدادها و توانمندی‌های کودکان طراحی شده‌اند، معمولاً شامل سوالاتی هستند که به طور غیرمستقیم از علایق، رفتارها و همچنین مهارت‌های کودک پرده برمی‌دارند، این سوالات ممکن است در ابتدا ساده و سطحی به نظر برسند، اما وقتی به دقت به آنها پاسخ داده شود، می‌توانند بخش‌های پنهان و ناشناخته شخصیت کودک را روشن کنند برای مثال، سوالاتی مانند «کدام فعالیت باعث می‌شود که زمان را فراموش کنی؟» یا «اگر بتوانی در هر زمینه‌ای که دوست داری پیشرفت کنی، چه کاری را انتخاب می‌کنی؟» می‌توانند اطلاعات ارزشمندی در اختیار والدین یا مشاوران قرار دهند تا استعدادهای پنهان کودک را شناسایی کنند.
همچنین، پروژه‌های کتاب کار مخصوصاً آنهایی که به صورت سرگرم‌کننده و جذاب طراحی شده‌اند، می‌توانند فرصتی عالی برای شناخت عمیق‌تر کودکان از خودشان باشند زیرا این پروژه‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که کودک در حین انجام آنها احساس سرگرمی و لذت داشته باشد و در عین حال، از طریق فعالیت‌هایی همچون حل معماها، نقاشی، نوشتن یا بازی‌های آموزشی، توانمندی‌های ذهنی و عاطفی خود را به نمایش بگذارد به عنوان مثال، پروژه‌هایی که کودک را تشویق می‌کنند تا یک داستان کوتاه بنویسد یا یک طرح خلاقانه بسازد، می‌توانند استعدادهای نویسندگی، طراحی یا حتی کار گروهی را نشان دهند.
یکی از مزایای بزرگ استفاده از این ابزارها این است که به طور غیرمستقیم به کودک این امکان را می‌دهند که در فضایی بدون فشار، استعدادهای خود را کشف کند حتی در این فرآیند، کودک ممکن است به کارهایی علاقه پیدا کند که قبلاً از آن بی‌خبر بوده است بنابراین این موضوع می‌تواند درک و آگاهی او را از خود و توانایی‌هایش به شکل چشمگیری افزایش دهد.
در این مرحله، والدین یا مربیان باید به دقت به نتایج این پرسشنامه‌ها و پروژه‌ها توجه کنند و علایق و توانمندی‌های کودک را در نظر بگیرند برای مثال، ممکن است پس از پاسخ دادن به یک پرسشنامه، متوجه شوند که کودک علاقه ویژه‌ای به مسائل ریاضی یا حل معماها دارد، در حالی که پیشتر این استعداد نادیده گرفته شده بود یا شاید پس از انجام پروژه‌ای در زمینه هنر، کشف کنند که کودک علاقه‌مند به نقاشی و طراحی است و این فعالیت باعث ایجاد شور و هیجان در او می‌شود.
در حقیقت، استفاده از این ابزارها می‌تواند به یک «فرایند باز» تبدیل شود که در آن استعدادهای کودک در فضایی امن و حمایتگر شکوفا می‌شوند و به طور قطع این روند نه تنها باعث شناسایی استعدادهای پنهان می‌شود، بلکه به کودک کمک می‌کند تا درک بهتری از خود و همچنین خواسته‌هایش پیدا کند و تصمیمات بهتری برای آینده بگیرد.
بسیاری از تحقیقات علمی نیز بر تاثیر پرسشنامه‌ها و پروژه‌های کتاب کار در کشف استعدادها و علایق کودکان تاکید دارند برای مثال، مطالعه‌ای که توسط «موسسه ملی سلامت روان» در سال ۲۰۱۵ انجام شد، نشان داد که استفاده از ابزارهای ارزیابی خود (مانند پرسشنامه‌ها) در کنار مشاوره‌های تخصصی می‌تواند به بهبود تشخیص و پرورش استعدادها کمک کند. این پژوهش همچنین نشان داد زمانی که کودک در محیطی از پرسش‌ها و پروژه‌های هدایت شده قرار می‌گیرد، می‌تواند جنبه‌های مختلفی از شخصیت و استعداد خود را که پیش از آن نادیده گرفته می‌شد، شناسایی کند.
در نهایت، فرآیند شناسایی استعدادهای پنهان باید به گونه‌ای طراحی شود که همزمان با ارائه فرصت‌های جدید برای کشف توانمندی‌های کودک، به او این احساس را بدهد که در این مسیر به حمایت و هدایت نیاز ندارد و می‌تواند به صورت مستقل و با اعتماد به نفس در مسیر شکوفایی خود قدم بردارد.
حرف زدن با کودک: یک روش موثر برای کشف استعدادها
استعدادها با هوش، مهارت‌های اجتماعی و خلاقیت تفاوت دارند و مطمئنا همه ما به نوعی استعدادهایی داریم که ممکن است هیچ‌گاه به طور کامل آنها را شناسایی نکرده باشیم در صورتی که برخی از این استعدادها بسیار آشکار هستند، اما به دلایلی ممکن است نتوانیم آنها را مشاهده کنیم از همین رو در چنین شرایطی، یکی از بهترین راه‌های شناسایی استعدادهای پنهان کودکان، گفت‌وگو و همچنین ارتباط مستقیم با خود کودک است.
بر اساس تحقیقات روانشناسی، گفتگو با کودک به شکلی منظم و بدون فشار، می‌تواند ابزار ارزشمندی در شناسایی استعدادهای او باشد و از آنجایی که والدین به دلیل تجربه‌های زندگی خود، دیدگاه‌های گسترده‌تری دارند، می‌توانند راهنمایی‌های مؤثری به فرزندانشان ارائه دهند. این راهنمایی‌ها می‌تواند به کودکان کمک کند تا بهتر درک کنند که رفتارهای امروز آنها چگونه می‌تواند در شکل‌گیری مسیر آینده‌شان تاثیرگذار باشد، این امر نه تنها موجب آگاهی کودک از استعدادهای خود می‌شود، بلکه او را به سمت توسعه این استعدادها هدایت می‌کند.
برای کشف استعدادهای کودک، می‌توانید از سوالاتی بهره ببرید که موجب باز شدن دریچه‌های ذهنی او می‌شود به عنوان مثال، از او بپرسید: «وقتی که در حال انجام این فعالیت بودی، چه احساسی داشتی؟» یا «چه چیزی باعث شد که این احساس را داشته باشی؟» اینگونه سوالات به کودک کمک می‌کند تا تجربیات خود را بازتاب دهد و احساسات و واکنش‌های درونی‌اش را شفاف‌تر بیان کند. همچنین می‌توانید از کودک بپرسید: «آیا می‌توانی یک مثال از موقعیت‌هایی بگویی که باعث شد خوشحال باشی؟» یا «چه چیزی را بیشتر از همه دوست داری و چرا؟»
با این حال، نباید کودک را با این سوالات هر روز بمباران کنید بلکه باید برای دستیابی به بهترین نتایج، شرایط مناسب و فضایی راحت برای گفت‌وگو فراهم کنید، یقینا کودکانی که در این فضاها قرار می‌گیرند، می‌توانند به راحتی احساسات خود را بیان کنند و توانایی‌های درونی‌شان را نیز بهتر شناسایی کنند. این گفتگوها به کودک کمک می‌کنند تا بتواند درک بهتری از خودش پیدا کند و در مراحل بعدی زندگی، از این شناخت برای انتخاب‌های آگاهانه‌تر استفاده کند.
همچنین، یکی از عوامل مؤثر در شناسایی استعدادهای کودک، مشاهده عملکرد او در محیط‌های مختلف است، هنگامی که شما اطلاعات بیشتری از عملکرد کودک در زمینه‌هایی همچون مدرسه، باشگاه ورزشی، کلاس‌های هنری یا دیگر فعالیت‌های گروهی داشته باشید، می‌توانید استعدادهای پنهان او را بهتر شناسایی کنید برای مثال، ممکن است کودک شما در فضای مدرسه با مسائل پیچیده ریاضی ارتباط بهتری برقرار کند، یا در کلاس‌های هنری، به طور خاص استعدادهایی در طراحی یا نقاشی نشان دهد، قطعا توجه به این جزئیات به شما کمک می‌کند تا تصویر روشن‌تری از توانایی‌های کودک به دست آورید.
این اطلاعات نه تنها به شما بینش بیشتری در مورد استعدادهای کودک می‌دهند، بلکه می‌توانند به فرآیند پرورش این استعدادها کمک بزرگی کنند. زمانی که والدین از توانایی‌ها و علایق فرزند خود آگاه باشند، می‌توانند محیطی حمایتگر و مشوق برای رشد این استعدادها فراهم کنند برای مثال، اگر متوجه شوید که کودک علاقه زیادی به موسیقی دارد، می‌توانید او را در کلاس‌های موسیقی ثبت‌نام کنید یا فرصت‌های دیگری برای تمرین و همچنین کشف استعدادهای موسیقیایی او فراهم کنید.
در نهایت، حرف زدن با کودک و ایجاد فضایی برای خودافشایی، نه تنها موجب آگاهی از استعدادهای پنهان او می‌شود، بلکه به کودک این امکان را می‌دهد که به طور فعال در فرآیند رشد خود مشارکت کند و مسیر آینده‌اش را با اعتماد به نفس بیشتری انتخاب کند.
به کودک خود حق انتخاب بدهید: اهمیت خودشناسی و استقلال در کشف استعدادها
یکی از نکات کلیدی در فرایند کشف استعدادهای کودک، احترام به استقلال او و دادن حق انتخاب به اوست. به یاد داشته باشید که در نهایت، کودک باید خود مسیر زندگی‌اش را پیدا کند و در این مسیر، شما به عنوان والدین یا مربیان، نقشی حمایتی و هدایت‌گر دارید، اما انتخاب نهایی باید با خود کودک باشد. این انتخاب و تجربه شخصی، به کودک کمک می‌کند تا نه تنها به استعدادهای خود پی ببرد، بلکه اعتماد به نفس و استقلال فردی را نیز در خود تقویت کند.
تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهند که استقلال در انتخاب و تصمیم‌گیری به کودکان این امکان را می‌دهد که یاد بگیرند چگونه در موقعیت‌های مختلف تصمیم‌گیری کنند و از این تصمیمات برای پیشرفت و رشد خود استفاده نمایند. قطعا کودکی که در فضایی حمایتی و بدون فشار برای انتخاب فعالیت‌های خود رشد کند، به تدریج می‌آموزد که استعدادهایش را شناسایی کند و در مسیر شکوفایی آنها قدم بردارد.
برای مثال، به جای اینکه به کودک خود دستور بدهید که حتماً باید یک فعالیت خاص را دنبال کند، بهتر است او را با گزینه‌های مختلف آشنا کنید و فرصت بدهید تا انتخاب کند برای مثال می‌توانید کودک خود را به کلاس‌های مختلف ببرید، مانند کلاس موسیقی، هنری یا ورزشی، و از او بخواهید که تجربیات خود را از این فعالیت‌ها بیان کند. برای مثال، از او بپرسید: «کدام یک از این فعالیت‌ها بیشتر به دل تو نشست؟» یا «چه چیزی در کلاس موسیقی بیشتر از بقیه برایت جالب بود؟»
مهم است که در این فرآیند هیچ‌گونه اجبار و فشار به کودک وارد نشود، می بایست به کودک این فرصت داده شود که در فضایی امن و راحت، انتخاب‌های خود را انجام دهد و از آنجایی که کودکان در سنین مختلف به طور طبیعی علاقه‌مندی‌های متفاوتی دارند، این مهم است که به آنها این اجازه را بدهید تا از میان فعالیت‌های مختلف انتخاب کنند و خودشان تصمیم بگیرند که کدام‌یک از آنها برایشان جذاب‌تر و پرمعنا تر است.
حمایت و تشویق شما در این مسیر بسیار ضروری است، اگر کودک شما علاقه‌مند به یک فعالیت خاص است، تشویق و حمایت والدین می‌تواند انگیزه بیشتری به او بدهد و قطعا این حمایت نه تنها موجب تقویت اعتماد به نفس کودک می‌شود، بلکه او را به ادامه مسیر تشویق می‌کند. اگر کودک شما احساس کند که شما به انتخاب‌ها و علایق او احترام می‌گذارید، در نتیجه احساس امنیت و حمایت بیشتری خواهد داشت و می‌تواند به راحتی استعدادهای خود را کشف و پرورش دهد.
در این زمینه، فرآیند کشف استعدادها به یک فرایند دوطرفه تبدیل می‌شود؛ یعنی کودک از شما یاد می‌گیرد که چگونه در دنیای واقعی تصمیم‌گیری کند و شما نیز از آن طریق می‌توانید استعدادها و توانمندی‌های او را شناسایی کنید. در این فرآیند، کودکان نه تنها به شناسایی و پرورش استعدادهایشان می‌پردازند، بلکه به درک بهتری از خود و نیازهای شخصی خود نیز دست پیدا می‌کنند.
همچنین، به کودک فرصت دهید که پس از مدت زمانی از تجربه فعالیت‌های مختلف، خود به شما بگوید که کدام یک از آنها را بیشتر دوست دارد و علاقه‌مند به ادامه آن است. این نشان می‌دهد که کودک شما توانسته به طور مستقل تصمیم بگیرد و در انتخاب‌های خود احساس مسئولیت و اعتماد به نفس داشته باشد.
در نهایت، دادن حق انتخاب به کودک به این معناست که او فرصت پیدا می‌کند تا از میان تجربیات مختلف، خود به کشف علایق و استعداد هایش بپردازد. این فرآیند نه تنها موجب شناسایی استعدادهای پنهان کودک می‌شود، بلکه او را برای زندگی آینده‌اش آماده‌تر می‌سازد و به او کمک می‌کند تا در آینده با اعتماد به نفس و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تر پیش برود.
در زمان بازی، رفتارها و حالات کودکتان را مورد توجه قرار دهید
یکی از بهترین روش‌ها برای شناسایی استعدادهای پنهان کودک، توجه به نحوه بازی و همچنین تعاملات او در طول بازی است، پس به جای اینکه تمام وقت کودک خود را با برنامه‌ریزی‌های دقیق پر کنید، اجازه دهید که او خودش تصمیم بگیرد و فعالیت‌هایی را که دوست دارد انجام دهد. وقتی کودک آزادانه بازی می‌کند، شما به عنوان والدین می‌توانید او را از نزدیک مشاهده کنید و اطلاعات زیادی در مورد علایق و همچنین توانایی‌های او به دست آورید.
بازی برای کودک تنها یک فعالیت تفریحی نیست؛ بلکه یک ابزار قدرتمند برای بروز استعدادها و شخصیت اوست از همین رو هنگامی که کودک در حال بازی است، رفتار و حالات او به شکلی ناخودآگاه بسیاری از ویژگی‌های درونی‌اش را نمایان می‌کند به عنوان مثال، آیا کودک شما علاقه به آواز خواندن دارد؟ آیا می‌بینید که در حین بازی، او به طور طبیعی شروع به خواندن یا بیان داستان‌ها می‌کند؟ این ممکن است نشانه‌ای از استعداد او در زمینه موسیقی یا حتی نویسندگی باشد.
همچنین، از خود بپرسید که آیا کودک شما شخصیت ورزشی دارد؟ آیا او در حین بازی، به فعالیت‌های جسمی مانند دویدن، پرتاب کردن توپ یا بازی‌های گروهی علاقه‌مند است؟ ممکن است کودک شما استعدادهایی در ورزش داشته باشد که به راحتی در بازی‌های غیررسمی آشکار می‌شود از طرف دیگر، ممکن است کودک شما علاقه‌مند به فعالیت‌های ذهنی یا درسی باشد. او ممکن است در طول بازی به حل معماها، ساختن الگوها یا حتی انجام بازی‌های فکری علاقه نشان دهد که این می‌تواند نمایانگر توانمندی‌های او در زمینه‌های تحلیلی یا علمی باشد.
نکته مهم دیگر این است که به نحوه تعامل کودک با دیگران توجه کنید، آیا او ترجیح می‌دهد به تنهایی بازی کند یا بیشتر علاقه دارد با دیگران به ویژه دوستان یا اعضای خانواده بازی کند؟ کودکان به طور طبیعی درون‌گرا یا برون‌گرا هستند. برخی از کودکان در بازی‌های گروهی احساس راحتی بیشتری می‌کنند و نشان می‌دهند که مهارت‌های اجتماعی و همکاری خوبی دارند در حالی که دیگران ممکن است بیشتر از بازی‌های فردی لذت ببرند و تمایل داشته باشند که به تنهایی بازی کنند از همین رو این اطلاعات می‌تواند به شما در شناسایی مهارت‌های اجتماعی و حتی استعدادهای ارتباطی کودک کمک کند.
مشاهده دقیق رفتارهای کودک در حین بازی به شما بینش‌های عمیقی می‌دهد که می‌تواند در روند شناسایی استعدادهای او موثر باشد. این مشاهدات نه تنها به شما کمک می‌کنند تا علاقه‌مندی‌های او را شناسایی کنید، بلکه می‌توانند مسیرهای جدیدی برای رشد و پرورش استعدادهای او باز کنند در واقع، بازی کودک یک آینه است که بسیاری از توانایی‌ها و ویژگی‌های شخصیتی او را منعکس می‌کند از این رو، با مشاهده دقیق و بدون دخالت، می‌توانید به راحتی استعدادهای پنهان کودک را کشف کنید و به او در مسیر رشد و شکوفایی آنها کمک کنید.
در نهایت، به یاد داشته باشید که بازی و تجربه‌های مختلف در زندگی کودک، به او این امکان را می‌دهند که خودش به کشف علایق و استعداد هایش بپردازد و شما به عنوان والدین باید این فضای آزاد را برای کودک خود فراهم کنید تا او بتواند در قالب بازی و سرگرمی، استعدادهایش را کشف و پرورش دهد.
به علایق کودکان احترام بگذارید و انتخاب‌های او را حمایت کنید
گاهی اوقات به اشتباه فکر می‌کنیم چون کودک هنوز سن کمی دارد، بنابراین نمی‌تواند تصمیمات درست بگیرد یا نمی‌داند چه چیزی برایش بهترین است و این تصور می‌تواند منجر به دخالت‌های بی‌مورد و حتی فشار به کودک برای پیروی از مسیرهایی شود که ممکن است هیچ‌گاه برای او جذاب نباشد. اما واقعیت این است که کودکان هرچند در ابتدا ممکن است درک کاملی از استعدادهای خود نداشته باشند، به تدریج و با گذشت زمان یاد می‌گیرند که چه چیزهایی برایشان مناسب‌تر است به همین دلیل، یکی از مهم‌ترین نکات در فرآیند کشف استعدادها، احترام به علایق و انتخاب‌های کودک است.
کودکان نیاز دارند که فرصت کافی داشته باشند تا به صورت مستقل علایق و استعدادهای خود را کشف کنند به همین دلیل، شما به عنوان والدین باید فضایی فراهم کنید که در آن کودک بتواند بدون ترس از قضاوت و فشار، به دنبال آن چیزی برود که واقعاً دوست دارد بنابراین به جای اینکه به او دیکته کنید که باید چه کاری را انجام دهد، اجازه دهید که خودش انتخاب کند. در نظر داشته باشید، اگر کودک در ابتدا در انتخاب فعالیت‌ها یا مسیرهایش شک و تردید دارد، این به معنای ضعف یا ناتوانی او نیست؛ بلکه نشان‌دهنده فرصتی است که او برای کشف خود نیاز دارد.
گاهی اوقات ممکن است شما به عنوان والدین علاقه‌مند باشید که کودکتان یک فعالیت خاص را دنبال کند، مثلاً او را به کلاس‌های ورزشی یا هنری ببرید. اما باید به یاد داشته باشید که شاید کودک شما از آن فعالیت خاص هیچ لذتی نبرد یا به آن علاقه‌ای نداشته باشد در چنین شرایطی، باید به علایق او احترام بگذارید و اجازه دهید که خودش مسیر خود را پیدا کند. باید به این جمله توجه داشت که به زور نمی‌توان چیزی را به کودکان تحمیل کرد بنابراین هنگامی که کودک خود را در مسیر انتخاب‌های خود آزاد می‌گذارید، می‌توانید از او انتظار داشته باشید که مسئولیت تصمیمات خود را بر عهده بگیرد و مطمئنا این کار شما سبب می شود کودک به تدریج اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.
هنگامی که کودک مسیری را انتخاب کرد، حمایت و تشویق شما می‌تواند به او انگیزه بیشتری بدهد حتی اگر انتخاب کودک شما مطابق با انتظارات شما نباشد، نباید او را تحت فشار قرار دهید یا احساس گناه کنید بلکه به جای آن، باید به کودکتان نشان دهید که شما به انتخاب‌های او احترام می‌گذارید و آماده‌اید که در این مسیر از او حمایت کنید. این حمایت می‌تواند در اشکال مختلفی باشد، مانند فراهم کردن امکانات لازم برای پیشرفت در آن مسیر، تشویق به ادامه دادن یا حتی ارائه مشاوره در مواقع لازم.
اما در عین حال، حمایت شما باید همراه با نظارت منطقی باشد. اگر در مسیری که کودک انتخاب کرده، احساس کنید که ممکن است خطری کودک شما را تهدید کند، باید مداخله کنید و او را راهنمایی کنید به عنوان مثال، اگر کودک شما تصمیم به شرکت در فعالیتی می‌گیرد که به نظر شما خطرناک است، باید با او به گفتگو بنشینید و دلایل نگرانی خود را به طور منطقی بیان کنید در غیر این صورت، اجازه دهید کودک خود تصمیم‌گیری کند و از مسیرهایی که انتخاب می‌کند، یاد بگیرد و رشد کند.
در نهایت، به یاد داشته باشید که شما به عنوان والدین یا مربیان، مسئول هدایت و حمایت از کودک هستید، نه تحمیل تصمیمات به او. کودکانی که احساس می‌کنند انتخاب‌هایشان مورد احترام قرار گرفته و از سوی والدین حمایت می‌شود، می‌توانند با اعتماد به نفس بیشتری به جستجوی استعدادهای خود بپردازند و در این مسیر از اشتباهات خود نیز به عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده کنند.
هرگز به استعدادها و توانایی‌هایشان بی‌توجهی نکنید
یکی از مهم‌ترین وظایف والدین در فرایند کشف و پرورش استعدادهای کودک، توجه دائم و جدی به توانایی‌ها و علایق اوست. بسیاری از اوقات ممکن است کودک در حال انجام فعالیتی باشد که نشان‌دهنده استعداد یا علاقه خاصی است، اما اگر احساس کند که والدینش به آن توجه نمی‌کنند یا اهمیتی به آن نمی‌دهند، ممکن است به راحتی از ادامه دادن آن فعالیت دست بکشد یا آن را فراموش کند. این رفتار والدین به طور ناخودآگاه می‌تواند باعث تضعیف اعتماد به نفس کودک شود و او را از ادامه فعالیت‌هایی که در آنها استعداد دارد، منصرف کند.
به عنوان مثال، تصور کنید که کودک شما در حال نقاشی کشیدن یا حل یک معما است و در حال لذت بردن از این فعالیت‌ها است اگر شما به او بگویید: "بهتر نیست اینها را جمع کنی و به تکالیف مدرسه‌ات بپردازی؟"، ممکن است کودک احساس کند که علاقه و استعدادش اهمیتی ندارد. این نوع برخورد ممکن است در کوتاه‌مدت به نظر بی‌ضرر بیاید، اما در بلندمدت می‌تواند باعث کاهش انگیزه کودک برای ادامه دادن به فعالیت‌هایی شود که در آنها استعداد دارد.
بنابراین، برای شناسایی و همچنین پرورش استعدادهای کودک، ضروری است که دیدگاه خود را تغییر دهید و به علایق او احترام بگذارید چرا که این کار به کودک نشان می‌دهد شما نه تنها به او توجه دارید، بلکه به استعدادهایش نیز احترام می‌گذارید و از او حمایت می‌کنید. به جای تمرکز بر وظایف روزمره و تکالیف، در مواقع مناسب به او فرصتی برای تمرکز روی علایقش بدهید و از او بخواهید بیشتر به فعالیت‌هایی که علاقه‌مند است، بپردازد.
ما به عنوان والدین، مسئولیت داریم که کودکان خود را در مسیر صحیح پرورش دهیم و به آنها کمک کنیم تا در آینده انسان‌های بهتری باشند، یکی از مهم‌ترین نقش‌های ما این است که محیطی حمایتی و امن برای کودک فراهم کنیم تا او بتواند استعدادهای خود را بشناسد و به شکوفایی برساند. این محیط امن به کودک اجازه می‌دهد که بدون ترس از قضاوت یا سرزنش، به جستجوی علایق و استعدادهای خود بپردازد و در این مسیر پیشرفت کند.
والدین باید برای کودک خود پناهگاه امنی باشند که در آن بتواند رشد کند و این به این معناست که شما باید به کودک خود احساس اطمینان و محبت بدهید و اجازه دهید که استعدادهایش آزادانه شکوفا شوند. فراهم کردن چنین محیطی برای کودک، به او کمک می‌کند تا اعتماد به نفس پیدا کند و در زندگی آینده‌اش بتواند از استعدادهای خود بهره ببرد و به انسان بهتری تبدیل شود. وقتی که کودک احساس کند که استعدادها و علایقش برای شما مهم هستند، او با انگیزه بیشتری به فعالیت‌هایی که دوست دارد، ادامه می‌دهد و در نهایت موفق‌تر خواهد بود.